० स्वक्वःगु हलिं नेवाः दबूया उलेज्याय् हलिंन्यंक नेवाः भाय् ल्यंकेत इनाप ।
० ‘घाः’ बाखं कासाया लिच्वः घोषणा व सिरपाः लःल्हाये ज्याझ्वः जुइगु ।
० शिलबन्दी यानातःगु कापः ब्लेडं चानाः न्ह्यसःपौ खुयाकाःगु आशंका !
० ‘कोइशन आउट’ याना प्रदेश २ तनाव, मुख्यमन्त्री ज्याकुथि घेराउ । व
० गनं राजमार्ग बन्द, गनं तोडफोड व टियर ग्यास, दमकल तोडफोड ।
हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या म्हिगः शुक्रवाः शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीं त्वाःदेवाय् मत च्याकाः तःजिक उलेज्या यानादीगु दु ।
येँया राष्ट्रिय सभागृहय् जूगु उगु उलेज्याय् नेपाःया राष्ट्रिय म्ये व नेवाःया राष्ट्रिय म्ये हायेकाः सम्मान यासें ज्याझ्वः न्ह्याकूगु खःसा नेवाः आन्दोलनया न्ह्यलुवाःपिं पद्मरत्न तुलाधर, डा. कमलप्रकाश मल्ल, कवि नातिबज्र बज्राचार्य्पिनिगु लुमन्तिइ छगू मिनेट मौनधारण यासें न्ह्याकूगु खः
ज्याझ्वलय् मूपाहाँ भाजु सत्यमोहन जोशीं भाषायात म्वाकाः तयेमाःगु खँय् बः बिसें हलिंन्यंक च्वंपिं नेवाःतसें थःगु मातृभाषायात ल्यंकातयेगु नितिं इनाप यानादिल ।
उगु ज्याझ्वलय् जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठं स्वक्वःगु तःमुँज्या सफलताया कामना यानादिसें नेवाःतय्त छधी यानातयेगु नितिं हलिं नेवाः दबूपाखें ग्यसुंवंगु ज्या जुइगु भलसा प्वंकादिल ।
अथेहे, उगु ज्याझ्वलय् नेवाः न्ह्यलुवाः मल्ल के सुन्दरं हलिंन्यंक च्वंपिं नेवाःपिन्त संगठित यायेगु ज्याय् हलिं नेवाः गुथिं म्हिताच्वंगु भूमिकायात च्वछायादीगु खः ।
उलेज्या ज्याझ्वलय् १० म्ह नेवाः न्ह्यलुवाःपिन्त सम्मान नं याःगु खः,
थथे सम्मान छसिंकथं जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठ, हितकरवीर सिं कंसाकार, मल्ल के सुन्दर, डा. महेशमान श्रेष्ठ, छत्रबहादुर कायस्थ, बैकुण्ठ मानन्धर, अमरिसलता राजभण्डारी, पुष्करलाल श्रेष्ठ, प्रेममान चित्रकार, अम्बिका श्रेष्ठपिन्त याःगु खः ।
ज्याझ्वलय् हलिं नेवाः स्मारिका सफू व साहित्यकार शशीकला मानन्धरं च्वयादीगु संकल्प सफूया चिखिफ्यने ज्याः ज्याझ्वःया मूपाहाँ भाजु सत्यमोहन जोशी यानादीगु खः ।
ज्याझ्वलय् स्वक्वःगु हलिं नेवाः दबूया तःमुँज्या तःजिक क्वचायेमा धकाः येँ महानगरपालिकाया मेयर विद्यासुन्दर शाक्यं भिंतुना देछानादीगु खः । भाजु शाक्यं नेवाःत सकल छधी जुइमा व भाषा संस्कृतियात ल्यंकातयेमाःगु खँया विचाः प्वंकादिसें हलिंन्यंक च्वंपिं नेवाःतसें थुगु अभियानयात ग्वाहालि यायेमाःगु विचाः नं तयादिल ।
अथेहे, नेवाः देय् दबूया नायः नरेश ताम्रकारं स्वक्वःगु तःमुँज्या सुथां लायेमाः धकाः भिंतुना देछानादीगु खः ।
ज्याझ्वलय् मूवक्ता कथं नेवाः ल्यायम्ह न्ह्यलुवाः सुरेश किरण मानन्धरं नेवाः आन्दोलनया स्थितिलिसें नेवाःतय् दथुइ न्हून्हूकथंया समस्या वयाच्वंगु व उगु समस्यायात कयाः न्ह्याकेमाःगु आन्दोलनया अभिभारायात कयाः नुगःखँ तयादीगु खः ।
उगु ज्याझ्वलय् सुभाय् न्वचू हलिं नेवाः दबूया बरिष्ठ न्वकू दया शाक्यं तयादीगु खःसा लोककवि राजभाई जकःमिं कविकेशरी चित्तधर हृदययात कयाः च्वयातःगु चिनाखँ न्यंकादीगु खः ।
हलिं नेवाः दबूया केन्द्रीय नायः सिजन श्रेष्ठया सभापतित्वय् जूगु उगु ज्याझ्वलय् लसकुस न्वचू दबूया नेपाः च्याप्टरया कार्यवाहक नायः शाक्य सुरेनं यानादीगु खःसा ज्याझ्वः तःमुँज्या ग्वसाः खलःया कजि पुष्करभक्त माथेमां न्ह्याकादीगु खः ।
तःमुँज्या उलेज्या लिपा म्हिगः शुक्रवाः हे न्हापांगु न्हिया बन्दसत्र न्ह्याःगु दु । उगु बन्दसत्रय् मूछ्याञ्जे व दांभरीया प्रतिवेदन, उगु प्रतिवेदनयात कयाः सहलह, अथेहे विधान संशोधन प्रस्ताव न्ह्यब्वयेगु ज्याझ्वः तयातःगु दुसा म्हिगः हे नेवाः अभियानय् युवा सहभागिता व नेवाः उद्यमशिलतायात कयाः अन्तरक्रिया ज्याझ्वः याःगु खः ।
०००
नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् नांजाःम्ह बरिष्ठ उपन्यास, बाखं च्वमि साहित्यकार मथुरा सायमिया ब्वनाय् ‘घाः’ बाखं कासाया लिच्वः घोषणा व सिरपाः लःल्हायेगु ज्याझ्वः जुइगु जूगु दु ।
येँया कमलादीइ च्वंगु प्रज्ञा प्रतिष्ठानया हलय् जुइगु उगु ज्याझ्वः ने.सं. ११३९ चिल्लागा दसमि (चैत्र १६ गते) शनिवाः न्हिनसिया २ ता इलय् जुइगु जानकारी ब्यूगु दु ।
साहित्यकार मथुरा सायमिं छुं दँ न्ह्यःनिसें थीथी शीर्षक बियाः बाखं कासा न्ह्याकाः वयाच्वनादीगु दु । थुगुखुसि ‘घाः’ शीर्षक बियाः उकथं बाखं कासा न्ह्याकादीगु खः ।
उगु ‘घाः’ बाखं कासाया लिच्वः घोषणा व सिरपाः लःल्हायेगु ज्याझ्वलय् साहित्यह्यःमि सकलसित उपस्थितिया नितिं साहित्यकार मथुरा सायमिं इनाप यानादीगु दु ।
उगु ज्याझ्वःया सकतां व्यवस्थापनया भाला ईलोहँ प्रकाशनं काःगु जानकारी भाजु सायमिं बियादीगु दु ।
०००
मदिक्क निन्हु एसईईया न्ह्यसःपौ आउट जुइधुंकाः शिक्षा मन्त्रालयं अनुसन्धानया नितिं नेपाल प्रहरीया केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) यात आग्रह याःगु दु ।
प्रदेश २ स विज्ञान व सामाजिक विषयया न्ह्यसःपौ परीक्षा न्ह्यः हे आउट जूगु खः । मदिक्क न्ह्यसःपौ आउउट जूगु विषययात थःपिन्सं गम्भीरतापूवर्क कयागु व अनुसन्धानया नितिं सीआईबीयात धयागु शिक्षामन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलं धयादीगु दु ।
मन्त्री पोखरेलं शुक्रवाः सुरक्षा निकाय तकंयात तयाः आकस्मिक बैठक याःगु खः । उगु बैठकय् गुकथं न्ह्यसःपौ पिहाँ वल जुइ धकाः विश्लेषण तकं जूगु खः ।
प्रदेश २ या आन्तरिक मामिला व कानूनमन्त्री ज्ञानेन्द्रकुमार यादवंं च्यागुलिं जिल्लाय् सुरक्षा निकाययात न्यनेकने यानाबलय् शिलबन्दी खोलेमजूगु लुयावःगु धासें संघीय सरकारय् प्रदेशयात बदनाम यायेत्यंगु द्वपं ब्यूगु दु ।
तर, शिक्षा मन्त्रालयस जूगु सहलहस सुरक्षा अधिकारीतय्सं ब्लेडं न्ह्यसःपौ शिलबन्दी यायेत छ्यःगु कापः चानाः न्ह्यसःपौ खुयाकाःगु जुइफूगु आशंका याःगु दु ।
आउट जूगु न्ह्यसःपौया किपातय् लिसें ब्लेड नं खनेदु । न्ह्यसःपौ खुइगु झ्वलय् हथासं फोटो काःबलय् ब्लेड नं वःगु जुइफु । तर, थ्व अनुसन्धानया नितिं महत्वपूर्ण सुराक जूगु दु ।
परीक्षा नियन्त्रण बोर्डया अधिकारीपिनिगु कथं एसईईया न्ह्यसःपौत शिल यानाः प्रहरीया कडा निगरानीइ तयेगु कथं परीक्षा केन्द्र प्रमुखपिन्त १५ न्हु न्ह्यः हे छ्वःगु खः ।
परीक्षा सुरु जुइ छुं ई न्ह्यः जक सम्बन्धित विषयया प्वः चायेकाः न्ह्यसःपौ लिकायेगु याइगु खः । तर, आउट जूगु न्ह्यसःपौलिसें खनेदूगु ब्लेडं न्ह्यसःपौ प्वःचित छ्यःगु कापः चानाः न्ह्यसःपौ लिकाःगु व फोटो कयाः फुक्क थासय् इनाब्यूगु संकेत याःगु दु ।
मन्त्री पोखरेलं धयादी, “ल्यंदूगु न्ह्यसःपौ सुरक्षित दु कि मदु धकाः स्वयेत प्यघौया दुने देय् न्यंकंया न्ह्यसःपौ रुजु यायेत नं धयागु दु । थ्वधुंकाः थप छुं सीदइला ।
०००
मदिक्क निगू विषयया न्ह्यसःपौ ‘कोइशन आउट’ जुइधुंकाः एसईई परीक्षा बिइपिं प्रदेश २ या विद्यार्थी्पिं आन्दोलित जूगु दु ।
प्रदेश राजधानी जनकपुरधामलिसें च्यागू हे जिल्लाया एसईई बिइपिं परीक्षार्थी्पिं आन्दोलित जूगु खः । परीक्षा रद्द यायेधुंकाः आक्रोशित जूपिं विद्यार्थी्पिन्सं जनकपुरधामय् च्वंगु मुख्यमन्त्रीया ज्याकुथि घेराउ याःगु दु । घेराउ यायेत वंपिन्सं ज्याुथिइ अप्पा व ल्वहँतं तकं क्ययेकूगु दु ।
परीक्षार्थी्पिन्सं जनकपुरधामया पीडारी चोकय् प्रदर्शन यासें टायर तकं च्याकूगु दु । विद्यार्थी्पिन्सं भानु चोकय् सतक हे अवरुद्ध याःगु दु ।
बिहिवाः विद्यार्थी्पिन्सं विज्ञान विषयया परीक्षा बिइधुंकूगु परीक्षा रद्द याःगु खः । शुक्रवाः सामाजिक विषयया परीक्षा धाःसा सुथय् हे रद्द याःगु खः
आकाझाकां परीक्षा रद्द यानाः थःपिनिगु भविष्यलिसे खेलबाड यायेत्यंगु धासें विद्यार्थी्पिं आन्दोलित जूगु खः ।
सप्तरी सदरमुकाम राजविराजय् विद्यार्थी्पिन्सं जिल्ला प्रहरी ज्याकुथि न्ह्यःने नाराबाजी याःगु दु । नाराबाजी लिपा इमिसं राजविराज बजाः बन्द याकाः प्रदर्शन याःगु दु । विद्यार्थी्पिं आकाझाकां सतकय् वयेधुंकाः व्यपारीपिन्सं पसः बन्द याःगु खः ।
सिरहाय् विद्यार्थी्पिन्सं पूर्वपश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत लहान, गोलबजार, मिर्चैया, चोहर्बा लिसेंया सतक खण्डय् टायर च्याकाः प्रदर्शन याःगु दु । विद्यार्थी्पिन्सं छुं ई राजमार्ग तकं अवरुद्ध याःगु खः ।
सिरहा सदरमुकामय् च्वंगु जिल्ला प्रशासन ज्याकुथि न्ह्यःने नं विद्यार्थी्पिन्सं नाराबाजी यानाः छुं ई प्रदर्शन याःगु खः ।
रौटहतया विद्यार्थी्पिन्सं नं चन्द्रनिगाहापुरय् टायर च्याकाः प्रदर्शन यानाः छुं ई सतक अवरुद्ध याःगु दु । परीक्षार्थी्पिन्सं सदरमुकाम गौरय् नं प्रदर्शन याःगु दु । इमिसं गौरया थीथी थासय् सरकार विरुद्ध नाराबाजी तकं याःगु खः ।
पर्साया वीरगञ्जय् विद्यार्थी्पिन्सं प्रहरी बिट, ट्राफिक लाइट व डिभाइडरय् मिँ तयाब्यूगु दु । तोडफोड व मिँ तःगु पनेत प्रहरीं स्वंगू राउण्ड अश्रु ग्यास (टियर ग्यास) त्वःतूगु खःसा दमकलपाखें लःया फोहरा त्वःतूगु खः ।
दमकलं लःया फोहोरा प्रहार यायेधुंकाः विद्यार्थी्पिं थप आक्रोशित जुया दमकल नं तोडफोड याःगु दु ।
०००
हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या नेवाः व्यक्तित्व किपाः ब्वज्या कवःया ग्वसालय् नेपालभाषा ख्यःया मदयेधुंकूपिं नांजाःपिं, लोकंह्वाःपिं व्यक्तित्वपिनिगु किपाः ब्वज्या जूगु दु ।
येँया राष्ट्रिय सभागृहया हलय् म्हिगः शुक्रवाः हलिं नेवाः गुथिया स्वक्वःगु तःमुँज्याया झ्वलय् निन्हुया दिंया ज्याझ्वः न्ह्यानाच्वंगु दु । उगु तःमुँज्याया झ्वलय् थौं शुक्रवाः हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या नेवाः व्यक्तित्व किपाः ब्वज्या कवःया ग्वसालय् थुगु किपाः ब्वज्या जूगु खः ।
किपाः ब्वज्याय् लोकंह्वाःपिं नांजाःपिं सम्बन्धित ख्यलय् ज्वःमदूगु योगदान बियादीपिं मदयेधुंकूपिं नेवाः राजनीतिक व्यक्तित्व, साहित्यिक व्यक्तित्व, कलाकार, भाषिक व्यक्तित्व, धार्मिक व्यक्तित्वलिसें थीथी ख्यःया नेवाः व्यक्तित्वपिनिगु किपाः ब्वज्या जूगु खः ।
किपाः ब्वज्याया नितिं हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या नेवाः व्यक्तित्व किपाः ब्वज्या कवःया कजि लोककवि राजभाई जकमि जुयादीगु खःसा दुजःपिं विमल ताम्राकार, शरद कसाः, महेशमान डंगोल, पवित्र कसाः, ऋषिप्रसाद श्रेष्ठ, धनबहादुर महर्जन, विपिन कपाली, रत्नकाजी मन च्वनादीगु खः ।
०००
नेपालय् म्हिगः बिहिवाः मार्च २८ निसें न्ह्याःगु हलिं नेवाः दबूया थौं स्वन्हुया दिं खः । थौं येँया राष्ट्रिय सभागृहय् उगु तःमुँज्या न्ह्यानाच्वंगु दु ।
थौंया ज्याझ्वलय् मूपाहाँ कथं वाङमय शताब्दी पुरुष डा. सत्यमोहन जोशी झायादीगु दुसा वय्कलं हलिं नेवाः दबूया ‘हलिं नेवाः’ स्मारिका सार्वजनिक यानादीगु दु ।
जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठं लसकुस चिनाखँ न्ह्यब्वयादीगु उगु ज्याझ्वलय् लसकुस न्वचू हलिं नेवाः दबूया कार्यवाहक नायः शाक्य सुरेनं बियादीगु दु ।
ज्याझ्वलय् प्रधानमन्त्रीपाखें छ्वयाहःगु भिंतुना सन्देश पाहाँ कथं झायादीम्ह नेकपाया नेता नारायणकाजी श्रेष्ठं न्यंकादीगु दुसा पाहाँ कथं हलिं नेवाः दबूया देय् कवःतलिसें नेवाः देय् दबूया नायः नरेश ताम्राकार, येँ महानगरपालिकाया प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्य झायादीगु खः ।
नेवाः युवा न्ह्यलुवाःलिसें संचारकःमि सुरेश किरण मानन्धरं मूवक्ता रुपं न्वचू बियादीगु उगु ज्याझ्वलय् मूपाहाँ शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशीं नं थःगु नुगःखँ तयादीगु खःसा हलिं नेवाः दबूया बरिष्ठ न्वकू दयारत्न शाक्यं सुभाय् देछानादीगु खः ।
अथेहे, सभा विसर्जन हलिं नेवाः दबूया नायः सिजन श्रेष्ठं यानादीसा ज्याझ्वः हलिं नेवाः दबू स्वक्वःगु तःमुँज्याया कजि पुष्करभक्त माथेमां न्ह्याकादीगु खः ।
म्हिगः शुक्रवाःया तःमुँज्या ज्याझ्वलय् बन्द सत्र ज्याझ्वः नं तयातःगु दु । उगु बन्द सत्र ज्याझ्वलय् दबूया मूछ्याञ्जे व दांभरिया प्रतिवेदन न्ह्यब्वयेगु ज्याझ्वः तयातःगु दुसा उगु प्रतिवेदनयात कयाः सहलह यायेगु ज्याझ्वः नं तयातःगु दु । अथेहे, सहलह लिपा प्रतिवेदन पारित जूगु घोषणा यायेगु ज्याझ्वःया लिसें विधान संशोधन प्रस्ताव व विधान संशोधन प्रस्तावय् सहलह लिसें पारित यायेगु ज्याझ्वः नं तयातःगु दु ।
ज्याझ्वलय् बन्द सत्र धुंकाः अन्तरक्रिया ज्याझ्वः नं तयातःगु दु । नेवाः अभियानय् युवा सहभागिता विषयस जुइगु उगु अन्तरक्रिया ज्याझ्वलय् सहजकर्ता कथं सुनिता डंगोल व स्रोत व्यक्ति कथं रुपा महर्जन, दर्शन शाक्य, विजयमान सिंह, एलिना ताम्राकार च्वनादीगु दु ।
अथेहे, नेवा उद्यमशीलता विषयस नं अन्तरक्रिया ज्याझ्वः तयातःगु दु । उगु अन्तरक्रियाय् सहजकर्ता कथं अनुपसिंह सुवाल च्वनादीगु दुसा स्रोत व्यक्ति कथं सुरेश प्रधान, अञ्जना ताम्रकार, समीर महर्जन व उर्मिला श्रेष्ठ च्वनादीगु दु ।
०००
हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या नेपालय् म्हिगः बिहिवाःनिसें न्ह्याःगु दु ।
म्हिगः बिहिवाः यलया केशवनारायण चुकं न्ह्याःगु उगु तःमुँज्याया निन्हुया दिं थौं शुक्रवाः येँया राष्ट्रिय सभागृहय् न्ह्यानाच्वंगु दु ।
थ्वहे झ्वलय् नेवाः अनलाईनन्यूजं हलिं नेवा दबूया नायः सिजन श्रेष्ठलिसे बःचाधंगु न्यनेकने ज्याझ्वः जूगु दु ।
नायः भाजु सिजन श्रेष्ठं हलि नेवाः दबूया आःया मू अभियान धैगु हे हलिं न्यंकंया नेवाःत छप्पं छधी यायेगु जुइ धकाः धयादीगु दु । वय्कलं धयादी, “हलिं नेवाः दबू धैगु हलिं न्यंकं च्वनाच्वंपिं सकल नेवाः समुदायया मंकाः संगठन खः । उकिं हलिं नेवाः दबुलिं हलिं न्यंकंया नेवाःतय्त छप्पं यायेगु कुतः यानाच्वनागु दु ।”
हलिं नेवाः दबूया स्वक्वःगु तःमुँज्या शनिवाःतक न्ह्याइ ।