काठमाडाैं । अस्ट्रेलियामा हालै जारी गरिएको एक प्रतिवेदनले स्तन घटाउने शल्यक्रिया गराउने महिलाको संख्या तीन वर्षमा तीन गुणा बढेको कुरा उल्लेख गरेको छ । स्तन घटाउने शल्यक्रिया गराउने महिलाको संख्या तीव्र गतिमा बढिरहेको छ । यी महिलाहरुको स्तनको आकार ठुलो भएकाले उनीहरुको शल्यक्रिया हुन्छ ।
अष्ट्रेलियन सोसाइटी अफ प्लास्टिक सर्जन्स (एएसपीएस)का अनुसार अधिकांश महिलाहरूले घाँटी र काँधमा दुखाइ वा स्तनको तल्लो भागमा चिलाउने वा घाउको कारणले शल्यक्रिया गराउँछन् । एएसपीएस अध्यक्ष डा. निकोला डीनका अनुसार यो शल्यक्रियाको मुख्य उद्देश्य सामान्य शारीरिक गतिविधि हो । एएसपीएस ले पछिल्लो एक वर्षमा अष्ट्रेलियामा मात्र करिब १०,००० महिलाले स्तन घटाउने शल्यक्रिया गराएको र तिनीहरूको संख्या निरन्तर बढिरहेको बताएको छ।
अष्ट्रेलियामा यो शल्यक्रियाको कुल लागतको एक हिस्सा स्वास्थ्य सुविधा अन्तर्गत उपलब्ध छ र पछिल्ला तीन वर्षमा यो शल्यक्रियाका लागि आवेदन दिने महिलाको संख्या तीन गुणाले बढेको छ । स्तन घटाउने शल्यक्रियालाई कस्मेटिक शल्यक्रियाका रूपमा नलिई चिकित्सा प्रक्रियाका रूपमा लिनुपर्ने चिकित्सकहरुको राय छ । डा. निकोला भन्छिन यो मानिसको शारीरिक गतिविधि सुधार गर्न र दुखाइ कम गर्ने सन्दर्भमा घुँडा वा हिप प्रतिस्थापन शल्यक्रिया जस्तै हो।
यसका साथै यसले महिलाको आत्मसम्मान तथा मानसिक स्वास्थ्यलाई पनि मजबुत बनाउँछ । ढाड, काँध र घाँटीको दुखाइ बाहेक महिलाहरूले व्यायामको समस्या र ब्रा स्ट्र्यापका कारण हुने दुखाइबाट बच्न स्तन घटाउँछन् ।
के हो स्तन घटाउने शल्यक्रिया ?
प्रतिष्ठित मेयो क्लिनिकको वेबसाइटका अनुसार यो शल्यक्रियालाई म्यामोप्लास्टी भनिन्छ। यसमा स्तनबाट तन्तु, छाला र बोसो हटाइन्छ ।
वेबसाइटका अनुसार यसले शारीरिक सौन्दर्य मात्र बढाउँदैन भारी स्तनका कारण हुने असुविधालाई पनि हटाउँछ । २०२१ मा अष्ट्रेलियाकी डा. तामारा क्रिटेन्डनले एक सर्वेक्षण पछि आफ्नो रिपोर्टमा स्तन घटाउने शल्यक्रिया लक्षणात्मक स्तन हाइपरट्रोफी भएका बिरामीहरूका लागि अझ सस्तो उपचार भएको बताएकि थिइन् ।
अष्ट्रेलियाको मेडिकल जर्नलमा प्रकाशित एक अध्ययन अनुसार स्तन घटाउने शल्यक्रियाले जीवनमा आराम र राहत दिन्छ । यसको आर्थिक भार ७ हजार ८०८ डलर अर्थात् करिब १० लाख रुपैयाँसम्म हुन सक्छ । अमेरिकन सोसाइटी अफ प्लास्टिक सर्जनका अनुसार २०२२ मा अमेरिकामा ३,२८,००० महिलाले यो शल्यक्रिया गराएका थिए । यो २०२१ को तुलनामा १० प्रतिशत बढी थियो। नाकको आकार बदल्ने, लिपोसक्सन, पलक र स्तन वृद्धि पछि यो अमेरिकामा पाँचौं सबैभन्दा लोकप्रिय प्लास्टिक सर्जरी हो।
बढेको जागरूकता
धेरै अन्तर्राष्ट्रिय सेलिब्रेटीहरूले स्तन घटाउने शल्यक्रिया गराएका छन्। जसमा विम्बल्डन च्याम्पियन टेनिस खेलाडी सिमोना हालेप, अभिनेता एरियल विन्टर तथा हास्य कलाकार राहेल ब्लूम प्रमुख हुन । यी मानिसहरूका कारण स्तन सानो बनाउने शल्यक्रियाका बारेमा चेतना बढेको छ, तर पनि धेरै प्रकारका भ्रमहरू कायमै छन् । डा. डीन भन्छन् – मकहाँ आउने धेरै बिरामीहरू भन्छन् उनीहरूका आफन्त र साथीहरूले यो उनीहरूको स्वास्थ्यको लागि गरिएको चिकित्सा प्रक्रिया हो भनेर बुझ्दैनन्। मलाई लाग्छ यस बिषयमा थप जागरूकता आवश्यक छ ।
पछिल्ला दशकहरूमा स्तन घटाउने शल्यक्रियाको प्रविधिमा पनि धेरै प्रगति भएको छ र अहिले धेरै आधुनिक विधिहरू उपलब्ध छन्, जसका कारण स्तन घटाउने महिलाहरूको संख्या बढेको छ ।
विज्ञहरू भन्छन् पहिले यो शल्यक्रियाप्रति युवा / युवतीहरू अनिच्छुक थिए किनभने उनीहरूलाई स्तनपानमा समस्या र शरीरमा दाग बस्ने चिन्ता थियो तर आधुनिक प्रविधिले यी समस्याहरूलाई धेरै हदसम्म कम गरेको छ ।
