काठमाडौं —
नेपाली सनातन धर्मावलम्बीहरूले आज चैत्र शुक्ल अष्टमीका दिन चैते दशैं पर्व श्रद्धा, भक्ति र उल्लासपूर्वक नव दुर्गा भगवतीको पूजा–आराधना गरी मनाउँदै छन्।
चार नवरात्रमध्ये एक — चैत्र नवरात्र
वर्षमा चार नवरात्र पर्ने भए पनि चैत्र शुक्ल पक्षमा पर्ने नवरात्रलाई “चैते दशैं” भनेर चिनिन्छ। आश्विन शुक्ल पक्षमा पर्ने दशैंलाई बडादशैं भनिएजस्तै, चैते दशैं पनि दुर्गा उपासनासँग जोडिएको पर्व हो।
साधकहरूले यस पर्वलाई शक्ति आराधनाको रूपमा मनाउने गर्दछन्। हनुमानढोकाको दशैंघरमा यस अवसरमा विधिपूर्वक घटस्थापना गरिन्छ र अष्टमीका दिन बलि दिने चलन पनि जारी छ।
चैते दशैं र रामनवमी
चैत्र शुक्ल अष्टमीका दिन चैते दशैं मनाइन्छ भने नवमीका दिन त्रेतायुगमा श्रीरामको जन्म भएको सम्झनामा “रामनवमी” मनाइन्छ। यिनै दुई दिनलाई विशेष महत्वका साथ पूजाआजा गर्ने चलन छ।
विशेष पूजा र धार्मिक स्थलहरूमा भिडभाड
चैते दशैंको अवसरमा काठमाडौं उपत्यकाका गुह्येश्वरी, मैतीदेवी, नक्साल भगवती, कालिकास्थान, भद्रकाली, शोभा भगवती, बज्रयोगिनी, चामुण्डा देवी, इन्द्रायणी, बिजेश्वरी आदि शक्तिपीठहरूमा विशेष पूजा, पाठ र दर्शन गरिँदैछ।
त्यस्तै, उपत्यका बाहिरका पलाञ्चोक भगवती, नाला भगवती, पाल्चोक भगवती, वागेश्वरी, मनकामना, कालिकादेवी, गहवामाई, शैलेश्वरी लगायत स्थानहरूमा पनि चैत्र नवरात्र को विशेष आराधना गरिँदैछ।
धार्मिक विश्वास अनुसार, शक्तिपीठहरूमा गई पूजा एवं दर्शन गरेमा शक्ति प्राप्त हुन्छ, मनोकामना पूरा हुन्छ।
परम्परा, आस्था र आशीर्वादको पर्व
चैते दशैं, बडादशैंको जस्तै सुख, शान्ति, आरोग्यता र परलोकमा सद्गतिको कामना गर्दै देवीको आराधना गर्ने पर्व हो। बडादशैंमा जस्तो टीका र जमरा लगाउने परम्परा चैते दशैंमा सबै परिवारमा नभए पनि पारिवारिक जमघट, विशेष पूजा, दुर्गा सप्तशती पाठजस्ता धार्मिक गतिविधिहरू हुने गर्दछन्।
नारायणहिटी दरबारको दशैंघरमा विसं २०६३ सम्म राजपरिवारको परम्परागत पूजा हुन्थ्यो, जुन अहिले संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गत छ, र अझै पनि विशेष पूजा आराधना गरिँदै आइएको छ।
शक्तिको आराधना र धार्मिक एकताको प्रतीक यो पर्वले सम्पूर्ण नेपालीमा शान्ति, स्नेह र समृद्धि ल्याओस् भन्ने शुभकामना।